ความสำคัญและที่มาของปัญหา : วัณโรคถูกค้นพบเมื่อ 3000 ปี ก่อนคริสตกาลในประเทศอัฟริกา และพบในประเทศอิยิปต์และเปรู ประมาณ 160 ปี ก่อนคริสต์ศักราช ซึ่งในคริสต์ศักราช ซึ่งในคริสต์ศักราชที่ 700 พบแบคทีเรียทนกรดในปอดของมัมมี่ทางตอนใต้ของเปรู วัณโรคเป็นโรคติดต่อจาเชื้อmycobacterium Tuberculosis ซึ่งสามารถทำให้เกิดวัณโรคได้กับอวัยวะทุกส่วนของร่างกาย แต่ที่เป็นปัญหามากที่สุดคือวัณโรคปอด ซึ่งเป็นโรคติดเชื้อที่พบบ่อย เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญและเปแ็นสาเหตุของการเสียชีวิตมาช้านาน 1 ใน 3 ของประชากรเป็นผู้นำเชื้อโรค วัณโรคคร่าชีวิตมนุษย์โลกปีละไม่ต่ำกว่า 3 ล้านคน พบว่าผู้ป่วยวัณโรคอยู่ในประเทศกำลังพัฒนาถึงร้อยละ 95 พบบ่อยทั้งในเมืองและชนบท่ โดยเฉพาะตามแหล่งสลัมที่ผู้คนอยู่อย่างแออัด และพบบ่อยในผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ จากการศึกษา ความเสี่ยงต่อการติดเชื้อวัณโรคและความชุกของการติดเชื้อวัณโรคโดยการทดสอบทูเบอร์คูลินทางผิวหนัง ในบุคลากรโรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ จำนวน 911 คน การทดสอบครั้งแรกพบผลบวก 623 คน คิดเป็ฯร้อยละ 69 การทดสอบครั้งที่ 2 พบผลบวกรวมทั้งสิ้นร้อยละ 85 การสำรวจการติดเชื้อวัณโรคของบุคลากรในโรงพยาบาลนครพิงค์พบการติดเชื้อร้อยละ 68 ปัจจุบัน แม้ว่าจะมีกลวิธีและเครื่องมือในการควบคุมวัณโรคอยู่ก็ตาม แต่สถานการณ์ที่ไม่ค่อยดีอยู่แล้วกลับเลวร้ายยิ่งขึ้น เมื่อมีการระบาดของเชื้อ HIV เมื่อมีผู้ป่วยมากขึ้นโอกาสที่บุคลากรจะสัมผัสเชื้อก็มากขึ้นตามมา การติดเชื้อของบุคลากรในโรงพยาบาล จะทำให้เกิดผลกระทบหลายประการ ได้แก่ปัญหาสุขภาพของบุคลกรเอง โดยอาจต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลหรือพักฟื้นที่บ้านและต้องได้รับการรักษาด้วยยาฆ่าเชื้อวัณโรคเป็นระยะเวลาถึง 6 เดือน ทำให้โรงพยาบาลขาดบุคลากรในการปฏิบัติงานหรือปฏิบัติงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ และถ้าหากการติดเชื้อนั้นเป็นเชื้อที่ดื้อยา ก็จะทำให้รักษาลำบากมากขึ้น โรงพยาบาลด่านช้างเป็นโรงพยาบาลชุมชนขนาด 90 เตียง มีบุคลากรทั้งหมด 157 คนเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2546 มีบุคลากรป่วยเป็นวัณโรคปอด 1 คน ซึ่งเป็นพยาบาลที่ปฏิบัติงานในห้องคลอด ซึ่งการสอบสวนไม่สามารถระบุได้ว่า บุคลากรติดเชื้อจากการปฏิบัติงานในโรงพยาบาลหรือติดเชื้อขณะศึกษาในวิทยาลัยพยาบาลเนื่องจากขณะเป็นนักศึกษาพยาบาลไม่เคยได้รับการตรวจคัดกรองเพื่อค้นหาการติดเชื้อวัณโรค ก่อนเข้าบรรจุเป็นบุคลากรในโรงพยาบาลด่านช้างก็ไม่มีการตรวจคัดกรองการติดเชื้อวัณโรค ซึ่งบุคลากรได้มาปฏิบัติงานในโรงพยาบาลด่านช้างเพียง 1 ปี 6 เดือนเท่านั้นและหน่วยงานที่ปฏิบัติงานเป็นห้องคอลด ซึ่งจะสัมผัสกับผู้ป่วยติดเชื้อวัณโรคน้อยกว่าบางหน่วยงาน ดังนั้นการตรวจคัดกรองการติดเชื้อวัณโรค และการเฝ้าระวังการติดเชื้อวัณโรคในบุคลากรของโรงพยาบาลด่านช้าง จึงเป็นการค้นหาผู้ติดเชื้อและผู้ป่วยวัณโรค เพื่อหาแนวทางในการวางแผนการป้องกันและควบคุมการติดเชื้่อและให้การรักษาก่อนที่จะเกิดอาการโรค ย่อมส่งผลดีต่อคุณภาพชีวิตของบุคลากรเอง และยังเป็นการป้องกันการแพร่กระจายเชื้อต่อไปยังผู้อื่นด้วย ซึ่งงานป้องกันและควบคุมการติดเชื้อในโรงพยาบาล ได้ดำเนินการเฝ้าระวังและป้องกันการติดเชื้ออยู่แล้ว แต่ยังไมีมีรูปแบบที่เป็ฯรูปธรรมชัดเจน ผู้ศึกษาจึงมีความสนใจที่จะศึกษาถึงสถานการณ์การติดเชื้อ และการป่วยเป็นวัณโรคของบุคลากรโรงพยาบาลด่านช้าง เพื่อใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการวางแผนการเฝ้าระวัง การค้นหาผู้ป่วยและการสอบสวนหาสาเหตุของการติดเชื้อ เมื่อมีบุคลากรป่วยด้วยวัณโรค ซึ่งจะได้ดำเนินการรักษาก่อนที่จะเกิดการลุกลามของโรค และเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนางานป้องกันและควบคุมการติดเชื้อในโรงพยาบาลเพื่อให้เกิดคุณภาพตามมารตฐาน และนำไปสู่การรับรองโรงพยาบาลคุณภาพในอนาคต
|